Xây dựng nông thôn mới - Hành trình hiện thực hóa khát vọng

Quyết tâm giữ vững các tiêu chí
Nâng cao chất lượng các tiêu chí ở những xã đạt chuẩn NTM là vấn đề quan trọng được đặt ra ở tất cả các địa phương sau quá trình dài nỗ lực cán đích. Thực tế cho thấy, việc đạt được các tiêu chí đã khó, song làm thế nào để giữ được các tiêu chí lại càng khó hơn. Vì vậy, mỗi địa phương đều có những quyết sách, cách làm hay, sáng tạo, phù hợp thực tế để bảo vệ danh hiệu NTM theo hướng bền vững.
Về Phượng Mao (Quế Võ) sau gần 6 năm đạt chuẩn NTM, ai cũng cảm nhận sự đổi thay của làng quê đang trên đà đô thị hóa. Ông Trần Trung Kiên, Chủ tịch UBND xã Phượng Mao cho biết: “Là xã được chọn làm điểm thực hiện chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng NTM, năm 2014 xã Phượng Mao về đích xây dựng NTM trong niềm vui, phấn khởi của cán bộ, đảng viên và nhân dân địa phương. Để giữ vững kết quả xã đạt chuẩn NTM, giai đoạn 2016-2020, xã xác định cần tiếp tục phát huy và tập trung đầu tư nâng cao những tiêu chí NTM, nhất là những tiêu chí có nhiều biến động như: an ninh trật tự (ANTT), môi trường…”.

 

Khung cảnh thanh bình, trù phú của làng quê xã Đình Tổ, Thuận Thành.

Là địa phương liền kề với KCN Quế Võ, số lượng công nhân đến lưu trú đông, tác động không nhỏ đến việc bảo đảm ANTT và xử lý rác thải sinh hoạt. Để tiêu chí ANTT và môi trường không bị “tụt hạng”, hàng tháng, quý, xã mời các hộ kinh doanh nhà trọ họp, tuyên truyền giữ gìn ANTT và bảo vệ môi trường. Mỗi xóm bầu ra một tổ trưởng thường xuyên nắm tình hình, có vấn đề gì báo cáo trưởng thôn và chính quyền địa phương kịp thời giải quyết. Hầu hết các hộ kinh doanh đều lắp đặt camera giám sát tại nhà. Cuối năm 2016, xã được Công an huyện  hỗ trợ 5 máy camera giám sát đặt tại các địa điểm công cộng, nhờ đó tình hình ANTT trên địa bàn được duy trì ổn định, tạo thuận lợi trong thu hút đầu tư, phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. 
Đối với vấn đề xử lý rác thải, xã duy trì 5 tổ vệ sinh thu gom rác thải tại các thôn và phối hợp với Công ty môi trường Hưng Phát thuê 2 xe chuyên dụng chở rác đến nơi tập kết. Các tổ vệ sinh có nhiệm vụ thu gom rác, vận chuyển về nơi xử lý, không để tồn đọng qua ngày. Các đoàn thể thường xuyên phát động các phong trào vệ sinh đường làng, ngõ xóm; trồng cây xanh các khu vực công cộng, tạo cảnh quan, môi trường các thôn luôn  xanh, sạch, đẹp…

 

Mục tiêu Bắc Ninh đặt ra là đến năm 2020 hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM, tạo tiền đề trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2022. Phấn đấu đến năm 2025 có ít nhất 1 huyện đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, 50% số xã đạt chuẩn NTM nâng cao và 20% số xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, thu nhập bình quân của người dân nông thôn tăng ít nhất 1,8 lần so với năm 2020.

Cũng như nhiều địa phương khác, khi xây dựng NTM, xã Mão Điền (Thuận Thành) gặp không ít khó khăn, song được sự đồng lòng, đoàn kết chung tay từ cấp ủy Đảng, chính quyền đến người dân, cuối năm 2017 xã cán đích NTM. Theo ông Vũ Quang Độ, Chủ tịch UBND xã Mão Điền, để giữ vững các tiêu chí NTM và hướng tới nông thôn đô thị, NTM kiểu mẫu, xã triển khai nhiều giải pháp phù hợp. Cụ thể, đối với các tiêu chí: Tỷ lệ lao động có việc làm thường xuyên; hộ nghèo; thu nhập bình quân đầu người, xã tập trung đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu lao động, phát triển trang trại, hỗ trợ vay vốn, đào tạo nghề, giúp các hộ, nhất là hộ nghèo có phương tiện, tư liệu sản xuất… Trong lĩnh vực văn hóa - xã hội, chú trọng nâng cao chất lượng xây dựng gia đình, dòng họ, thôn, đơn vị văn hóa, các CLB người cao tuổi, liên thế hệ... Bổ sung các quy ước về xây dựng thôn, họ tộc văn hóa gắn với NTM; thực hiện nếp sống văn hóa trong việc cưới, việc tang, lễ hội. Tiêu chí giáo dục, y tế, địa phương huy động nguồn lực đầu tư xây dựng các trường học đạt chuẩn; nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cho nhân dân. Vận động người dân tham gia các loại hình bảo hiểm, tiến tới 100% dân số tham gia bảo hiểm y tế. Tiếp tục hoàn thiện cơ sở hạ tầng thiết yếu trên địa bàn nhằm tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, tăng mức độ hưởng thụ trực tiếp cho người dân. 
Theo ông Lưu Văn Khải, Phó Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn, Phó Chánh văn phòng điều phối NTM tỉnh mục tiêu quan trọng nhất của chương trình xây dựng NTM là nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân, vì thế, không phải cứ đạt chuẩn là kết thúc mà cần duy trì và tiếp tục nâng cao chất lượng các tiêu chí. Thời gian qua, tỉnh ban hành nhiều chính sách hỗ trợ, kết hợp với những giải pháp phù hợp nhằm duy trì bền vững các tiêu chí NTM. Đây sẽ là động lực để những tiêu chí dù khó khăn đến đâu cũng sẽ được các xã NTM hoàn thành và quyết tâm giữ vững.        

Hướng tới xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu 
 Đến nay, Bắc Ninh có 89/97 xã được công nhận đạt chuẩn NTM và 4 đơn vị cấp huyện (Tiên Du, thị xã Từ Sơn, Quế Võ, Gia Bình) được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM. Phấn đấu hết năm 2019, toàn tỉnh có thêm 7 xã và 2 đơn vị cấp huyện là Thuận Thành, Lương Tài đạt chuẩn huyện NTM. Không dừng lại ở đó, sau khi về đích NTM, các xã đều có kế hoạch thực hiện duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí, phấn đấu đạt chuẩn xã NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, phù hợp với mục tiêu phát triển chung của tỉnh là trở thành thành phố trực thuộc T.Ư. Đến nay, ngành Nông nghiệp đã xây dựng dự thảo Bộ tiêu chí NTM nâng cao giai đoạn 2018 - 2020, trình UBND tỉnh phê duyệt với 15 tiêu chí theo chiều sâu và mở rộng hơn so với 19 tiêu chí trước kia dành cho xã đạt chuẩn NTM…
Theo đó, NTM kiểu mẫu sẽ là bước tiến cao hơn NTM nâng cao, hướng đến sự phát triển toàn diện, thiết lập các vùng quê đáng sống bởi sự thanh bình, phát triển bền vững. Những tiêu chí nâng cao này thuộc 4 nhóm lĩnh vực (hạ tầng kinh tế - xã hội, kinh tế - tổ chức sản xuất, văn hóa - xã hội - môi trường, ANTT - cải cách hành chính công). Mục đích hướng đến là nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân, hình thành các mô hình sản xuất bền vững, có sự liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị hàng hóa với sản phẩm chủ lực, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm. Trong lao động - việc làm, chính quyền địa phương duy trì 94% trở lên số người trong độ tuổi lao động có việc làm thường xuyên; bắt buộc phải có HTX dịch vụ hoạt động hiệu quả…

 

Ra mắt mô hình điểm làng NTM kiểu mẫu thôn Phương Triện, (Đại Lai, Gia Bình).

Chặng đường về đích NTM của tỉnh đang ở rất gần. Thời điểm này, cùng với việc chỉ đạo các xã, huyện còn lại đạt chuẩn NTM theo đúng lộ trình, UBND tỉnh yêu cầu các ngành, địa phương tiếp tục duy trì, nâng cao chất lượng các tiêu chí, tiến tới xây dựng mô hình NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu theo hướng: “Chương trình xây dựng NTM có khởi đầu nhưng không có điểm kết thúc”… Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh (LHPN) đã tiên phong trong việc triển khai các mô hình điểm “Làng NTM kiểu mẫu”, “khu dân cư kiểu mẫu” ở các địa phương. Bà Nguyễn Thị Huyền, Trưởng Ban Gia đình xã hội (Hội LHPN tỉnh) chia sẻ: “Việc ra mắt mô hình làng NTM kiểu mẫu dựa trên các tiêu chí xây dựng “Làng, khu phố 3 sạch” kết hợp với 19 tiêu chí xây dựng NTM và các tiêu chuẩn xây dựng gia đình “5 không 3 sạch”. Đến nay, toàn tỉnh có 10 mô hình thực hiện làm điểm “Làng NTM kiểu mẫu”. Thời gian tới, chúng  tôi sẽ đánh giá, rút kinh nghiệm để triển khai mô hình phù hợp, hiệu quả hơn …
Thôn Phương Triện, xã Đại Lai (Gia Bình) là địa phương được chọn làm điểm “Làng NTM kiểu mẫu”, ông Đoàn Xuân Quyên, Trưởng thôn phấn khởi: Vài năm trở lại đây, nhất là từ khi được chọn là mô hình NTM kiểu mẫu, diện mạo làng quê như khoác lên mình tấm áo mới. Đường làng, ngõ xóm rộng rãi, thông thoáng, hai bên đường trồng hoa và bố trí xây dựng các điểm chứa rác hợp lý. Hưởng ứng phong trào, cán bộ, người dân trong thôn nhiệt tình tham gia dọn vệ sinh, khơi thông cống rãnh; duy trì phong trào “Ngày Chủ nhật xanh”, tạo bộ mặt nông thôn ngày càng khởi sắc”. 
Theo ông Phạm Bá Ưu, Quyền Bí thư Đảng ủy xã Đại Lai, việc ra mắt làng NTM kiểu mẫu tại thôn Phương Triện là bước khởi đầu cho “hành trình” xây dựng xã đạt chuẩn NTM nâng cao trong thời gian tới. Đảng ủy yêu cầu các Chi bộ thôn, đoàn thể làm tốt công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của đảng viên, hội viên và nhân dân về chủ trương đường lối của Đảng, mục đích, ý nghĩa việc xây dựng xã NTM nâng cao, làng NTM kiểu mẫu. Trong phát triển kinh tế - xã hội, xã khuyến khích người dân tích cực chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đưa cây trồng, vật nuôi có giá trị cao vào sản xuất; vận động nhân dân chung tay thực hiện tốt phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh”.
Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM của cả nước cũng như Bắc Ninh đã gặt hái được nhiều thành quả đáng khích lệ. Khi có nhiều xã đạt chuẩn NTM, đồng nghĩa với sự thay đổi cả về đời sống vật chất lẫn tinh thần của người dân. Với sự vào cuộc và quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị, tin rằng không xa, Bắc Ninh sẽ xây dựng được nhiều mô hình NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu. Khát vọng đổi mới sẽ trở thành hiện thực khi những vùng quê trù phú, thân thương với diện mạo, cốt cách mới - trở thành nơi thực sự đáng sống.